płk prof. dr hab. med. Stanisław Barański

 

ur. 1927 r. zm. 2000 r.

Dziedzina nauki: medycyna - histopatologia, medycyna lotnicza.

Przebieg pracy: Pracę naukową i dydaktyczną rozpoczął w marcu 1950 roku będąc jeszcze studentem Wydziału Lekarskiego AM w Warszawie jako młody asystent Katedry i Zakładu Histologii i Embriologii. W latach 1950-1955 pracuje tam jako asystent, następnie od 1956 do 1967 roku na stanowisku adiunkta, a w latach 1968-1975 jako jej wykładowca. Po ukończeniu studiów - od lipca do grudnia 1952 roku - przez pół roku był słuchaczem Kursu Przeszkolenia Oficerów. W tym samym roku został powołany do zawodowej służby wojskowej, którą odbywał nieprzerwanie w latach 1953-1994 w Wojskowym Instytucie Medycyny Lotniczej w Warszawie. Od lipca 1953 do maja 1954 pracował jako starszy asystent Pracowni Hematologii i Biochemii Centralnego Instytutu Badań Lotniczo-Lekarskich (CIBLL), a w następnym roku jako starszy asystent gabinetu wewnętrznego. Od kwietnia 1955 r. do września 1958 r. pracownik naukowy oddziału biochemii i hematologii Wojskowego Instytutu Naukowo-Badawczego i Doświadczalnego Medycyny Lotniczej (WINBiDML), od listopada 1959 do kwietnia 1968 był kierownikiem Ośrodka Patofizjologii Lotniczej i Eksperymentalnej. W roku 1956 uzyskał II stopień specjalizacji w zakresie analityki lekarskiej, a w 1957 roku z medycyny lotniczej. Od maja 1968 do 1970 roku pełnił funkcję zastępcy Komendanta ds. naukowych, zaś od kwietnia 1970 do czerwca 1972 roku - pełnił obowiązki Komendanta WIML. W czerwcu 1972 roku został mianowany na stanowisko Komendanta WIML. 19 lutego1994 roku po przejściu w stan spoczynku nadal poświęcał swój czas i wiedzę na rzecz medycyny lotniczej, pracując od września 1994 r. w Instytucie jako konsultant.

Działalność naukowo-badawcza, osiągnięcia: W lipcu 1952 roku otrzymał dyplom lekarza na Wydziale Lekarski Akademii Medycznej w Warszawie. W listopadzie 1961 r. uzyskuje w Akademii Medycznej w Warszawie stopień doktora medycyny na podstawie pracy pt. "Badania nad wbudowywaniem się związków znaczonych izotopami promieniotwórczymi do ośrodkowego układu nerwowego w przebiegu niedotlenienia wysokościowego". W początkowym okresie działalności jego dorobek oscyluje wokół następujących grup tematycznych: metabolizm tkanki łącznej, cytofizjologia układu krwiotwórczego, prace dot. zagadnień dydaktycznych. Wyniki badań cytologicznych wykorzystał do napisania (jako współautor) monografii "Układ krwiotwórczy zwierząt laboratoryjnych" (1962), która jest jedną z nielicznych na ten temat w piśmiennictwie światowym. W grudniu 1967 roku w Akademii Medycznej w Warszawie uzyskuje stopień naukowy docenta w zakresie histologii, prezentując pracę pt. "Badania biologicznych efektów swoistego oddziaływania mikrofal". W styczniu 1971 roku został mu nadany tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1977 roku profesora zwyczajnego.

Do jego głównych osiągnięć należy zaliczyć: opracowanie i wdrożenie zasad bhp w zasięgu działania mikrofal, unowocześnienie metody badań na symulatorach lotniczo-lekarskich, przygotowanie i realizacja programu badań medycznych w locie kosmicznym Polaka. W ostatnim okresie jego działalności naukowej dominowała tematyka dotycząca zaburzeń biorytmów w medycynie lotniczej i kosmicznej, oddziaływania stanów nieważkości na ustrój oraz wpływu mikrofal i zasad ochrony organizmu przed ich szkodliwym oddziaływaniem. Do najważniejszych prac należy zaliczyć m.in.: Struktury powierzchniowe komórek, w: Cytofizjologia neuronu (Warszawa 1970), Cytofizjologia w: Biological Effects of Microwaves (Straudsberg 1976), Funkcje ustroju a czynniki lotu kosmicznego (1974), Komputerowy system badania układu krążenia pilota w warunkach podciśnienia wokół dolnej połowy ciała. Jest redaktorem i autorem kilku rozdziałów pierwszego polskiego podręcznika pt. Medycyna lotnicza i kosmiczna, który w 1977 roku otrzymał I zespołową nagrodę Ministra Obrony Narodowej. Był promotorem 22 doktoratów i opiekunem 9 habilitacji. W swoim dorobku naukowym profesor miał 230 prac w tym: 120 publikacji naukowo-badawczych, 83 artykuły naukowo-poglądowe, był autorem i współautorem 20 wydawnictw podręcznikowo-monograficznych, a 52 prace opublikował w wydawnictwach zagranicznych.

Działalność naukowo-badawcza Profesora obejmowała przede wszystkim trzy grupy tematyczne. Pierwszą z nich była fizjologia lotnicza i kosmiczna. Tu zajmował się wpływem na ustrój czynników występujących podczas lotów wysokościowych i kosmicznych. Były to prace dotyczące wpływu niedotlenienia wysokościowego, zmian ciśnienia barometrycznego, wibracji, zmian grawitacji, promieniowania jonizującego oraz wybranych problemów medycyny kosmicznej. W tej grupie badań dominowała tematyka dotycząca zaburzeń biorytmów u pilotów i kosmonautów, oddziaływania stanów nieważkości na ustrój oraz wpływu mikrofal i zasad ochrony przed ich szkodliwym oddziaływaniem na organizm człowieka. Druga grupa badań dotyczyła cytofizjologii tkanki łącznej, a trzecia to prace dotyczące zagadnień dydaktyki i metodyki w medycynie. Prace metodyczne związane były m.in. z wprowadzeniem nowych metod badawczych do fizjologii lotniczej, zwłaszcza metod radioizotopowych. Za prace z tej dziedziny otrzymał nagrodę Pełnomocnika Rządu do spraw Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej. Prace z zagadnień dydaktycznych dotyczyły zastosowania sprawdzianów testowych w egzaminach z cytofizjologii i histologii. Profesor inicjował i realizował rozszerzenia i unowocześnienia metody badań okresowych personelu latającego, zwłaszcza pilotów samolotów naddźwiękowych. Brał udział w naukowych analizach wypadków lotniczych, z których wnioski wykorzystano do opracowania zasad bezpieczeństwa lotów. Za swoje osiągnięcia profesor Barański był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany, uzyskując między innymi: w 1957 roku nagrodę Ministerstwa Obrony Narodowej za opracowanie systemu zabezpieczenia awaryjnego dla personelu lotniczego; w 1959 roku nagrodę II stopnia Państwowej Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej za zastosowanie izotopów promieniotwórczych w fizjologii lotniczej; w 1969 roku nagrodę Przewodniczącego Komitetu Nauki i Techniki za pracę "Ochrona przed mikrofalami" (opracowanie prototypu ubioru ochronnego); w 1974 roku nagrodę Państwową II stopnia za badania biologicznych efektów mikrofal oraz zabezpieczenie przez szkodliwym ich oddziaływaniem; w 1977 roku nagrodę zespołową Ministra Obrony Narodowej I stopnia za podręcznik "Medycyna lotnicza i kosmiczna"; w 1981 roku nagrodę Sekretarza Naukowego PAN za opracowanie metod i systemów pomiarowych dla oceny stanu czynnościowego ustroju człowieka w warunkach dynamicznych oraz w środowisku pracy; w 1983 roku nagrodę II stopnia Ministra Obrony Narodowej za opracowanie i wdrożenie metod oceny stanu czynnościowego organizmu człowieka w zmienionych warunkach środowiska zewnętrznego; w 1986 roku nagrodę Sekretarza Naukowego PAN za opracowanie systemu do treningu fizycznego i oceny stanu czynnościowego człowieka pod nazwą "Fizjotest" typ 801. Za swoje dokonania został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i resortowymi m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1978); Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972), Złotym Medalem za Zasługi Dla Obronności Kraju oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1975); Krzyżem Partyzanckim (1968). W 1977 roku został wyróżniony wpisem do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich. Rada Państwa uchwałą z dnia 21 marca 1984 roku uhonorowała tytułem honorowym "Zasłużony Lekarz PRL" za wybitne zasługi w okresie wieloletniej pracy w służbie zdrowia. Za jego wybitny wkład w pomnażanie dorobku wojskowej służby zdrowia, Rada Naukowa Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej w Warszawie wystąpiła w czerwcu 1998 r. do Senatu Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi z wnioskiem o nadanie Profesorowi tytułu doktora honoris causa. W dniu 27 listopada 1999 r. na uroczystym posiedzeniu Senatu Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi otrzymał ten zaszczytny tytuł.

     

Go to top